روش تدریس و انواع شیوه های نوین یادگیری

روش های نوین تدریس کلاس اول ابتدایی اینطور که معلم به تکنولوژی های روز و ذهن خلاق و مبتکر نیاز دارند. برای همسو شدن با دنیای مدرن و پیشرفته، استفاده از شیوه‌های نوین آموزشی و یادگیری نوین تنها راه بقا است. بنابراین نیاز است تا فراگیران برای نسل‌های بعدی و قرن آینده آماده شوند. با دنیای تکنولوژی آشنا شوند و بتوانند فرصت‌های مناسب رشد و ترقی ایجاد کنند.

برای کاهش نرخ بیکاری در جامعه نیازمند تربیت افراد ماهر و مسلط به امور فنی هستیم و این امر میسر نمی شود مگر با آموزش افراد زیر نظر یک ستون آموزشی قوی که بر پایه روش های نوین آموزش بنا شده اند. هنوز هم دیده می شود که در بسیاری از مدارس در پایه های مختلف ابتدایی، دوره متوسطه اول و دوره متوسطه دوم همچنان از گچ و تخته استفاده می شود این درحالی است که شیوه های نوین آموزشی دیگر نیازی به تکرار و تمرین بر سر یک موضوع خاص را رد می کنند و سعی می کنند با پخش فیلم های آموزشی و بازی های خلاقانه دانش آموزان را درگیر آموزش کنند. همین امر سبب می شود مهارت دانش آموزان افزایش یابد و آن ها را برای مقابله با هر نوع چالشی آماده می کند و با دانستن انواع روش تدریس نوین در ابتدایی نیز می‌توانید خلاقیت اثربخش در دانش‌آموزان ایجاد کنید و پاسخ نیازها و چالش‌های شاگردان را با روش‌های نوین تدریس بدهید. 

عناصر سازنده یک شیوه نوین آموزشی و انواع روش تدریس عبارتند از:

یادگیری محور، فعالیت محور، منابع معتبر آموزشی، فعالیت تعاملی با طبیعت، همکاری بین افراد که در ادامه به توضیح هریک خواهیم پرداخت

یکی از ویژگی های انواع روش تدریس نوین یادگیری محور بودن ان است بدین معنی که تمام فرآیند یادگیری متوجه فراگیران است و معلم یا مربی در نقش یک راهنما خواهد بود. به عبارت دیگر تسلط کامل بر محیط آموزشی با فراگیر است.

پایان دوره تکرار و تمرین بی فایده است. دانش آموزان باید یاد بگیرند در تعامل با افراد دیگر و گروه های کوچک که در محیط کلاس شکل می گیرد فعال باشند و برای یادگیری وارد میدان عمل شوند.

در گذشته یک کتاب درسی برای دانش آموزان تعریف می شد و همه دانش آموزان در یک سطح تعریف می شدند. همه موظف بودند یک نوع تمرین در منزل داشته باشند و برای ارائه در کلاس آماده می شدند. اما شیوه های نوین آموزشی به مربی این امکان را داد تا برای دانش آموز با بهره های هوشی متفاوت تکالیف متفاوتی را مشخص کند.

بدین معنا که فراگیران می آموزند با انجام فعالیت های آموزشی به طور مشارکتی مباحث را یاد بگیرند و همچنین از کار رقبا خود قدردانی کنند. به عبارتی معنای درست آموزش و یادگیری همراه با رقابت سالم در برنامه درسی گنجانده می شود.

روش های تدریس نوین و خلاقانه و شیوه های تدریس مانند سایر علوم و در تمامی جنبه های علم و دانش در طول زمان به مراتب تکامل پیدا کرد و روز به روز پیشرفته تر شد. پیش‌تر تنها راه ارتباطی میان فراگیری علم و دانش بین دانش آموزان مربیان و معلمان بودند که پس از گذشت مدت زمانی کتاب‌های کمک اموزشی و کتاب روش های نوین یاددهی و یادگیری در دوره ابتدایی، سی دی و فیلم های آموزشی و ... به این پل ارتباطی اضافه شدند. برای دور زدن این موارد با استادهای باتجربه سایت ما روش های یاددهی و یادگیری در دوره ابتدایی چند جلسه کلاس بردارید.

پیشرفت تکنولوژی انقلاب عظیمی در بخش آموزش ایجاد کرد.

کم کم دانش آموزان و معلمان با انجام فعالیت های تحقیقی و خارج از مدرسه یاد گرفتند که تنها بر کتب درسی تکیه نکنند. اینترنت راه گشای بسیاری از تحقیقات شد و منابع و اطلاعات خوبی در زمینه آموزش در اختیار دانش آموزان قرار داد تا جایی که بخشی از دانشی که فراگیر در کلاس ارائه می داد برای مربی هم تازگی داشت و سیستم آموزش تا حدودی زیادی تنها مربی محور نبود.

پس از صحبت با چند معلم به نتایج جالبی درباره افزایش بازدهی آموزش در کلاس های درس رسیدیم که به چند مورد از آن اشاره می کنیم:

به گفته یک مربی، درست است که در مرکز توجه بودن را همه افراد دوست دارند اما سر کلاس درس این قضیه صادق نیست. تا زمانی که دانش آموزانتان را درگیر تعاملات در کلاس نکنید و اجازه دهید تا مرکز کلاس قرار بگیرند و نقش دانای کل را ایفا کنند بخش مهمی از اموزش را از دست داده اید. 

ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که در پای تخته بایستید و سوالی را مطرح کنید و 5 الی 6 دانش آموز به نشانه دانستن پاسخ سوال دست خود را بالا ببرند و جواب شما را بدهند. بسیار هم اتفاق افتاده که به دلیل درست بودن پاسخ ها به ادامه درس پرداخته باشید بدون ان که به دیگر دانش آموزان توجه کرده باشید. بهترین راه حل آن است که در هنگام پرسیدن سوال دانش آموزان را دسته بندی کنید و از آن ها بخواهید به صورت مشارکتی به پاسخ برسند. در این صورت فراگیران با یکدیگر تعامل بیشتری خواهند داشت.

داشتن استقلال به دانش آموزان کمک می کند تا صدای خودشان باشند. سعی کنید یادگیری را به علائق شخصی گره بزنید به عبارتی دیگر به دانش آموزانتان این اجازه را بدهید که برای انجام پژوهش و تحقیقات موضوع مقالات خود را انتخاب کنند. مطمئن باشید با این شیوه دانش آموزانتان توانمندتر می شوند.

سعی کنید روابطه حسنه خود را با دانش آموزانتان خارج از محیط کلاس نیز حفظ کنید. به بیان دیگر ایجاد پروژه هایی به صورت تیمی و یا حتی ساخت فیلم های آموزشی می تواند به مداومت روابط حسنه کمک کند و در نتیجه به هدف خود یعنی علاقه مند سازی دانش آموز به درس و یادگیری، نزدیک تر شده اید. از صحبت های واقعی و به عبارتی درد و دل کردن غافل نشوید. اجازه بدهید دانش آموزان از احساسات واقعیشان نسبت به کلاس و تدریس شما چه در کلاس خصوصی و چه در کلاس های حضوری برایتان بیان کنند.

به تازگی دیده شده که اگر در مجله یا روزنامه به مطلبی برخوردید که جالب بود آن را با دانش آموزانتان به اشتراک بگذارید تا آن ها هم از این استراتژی استفاده کنند و سعی در پیدا کردن مطالبی کنند که برای شما جالب باشد. می توان حدس زد چه اتفاقی در حال افتادن است خوانندگان قوی، نویسنگان بهتری هستند. این دانش آموزان در دروس انشا و نگارش خود در سطح بالاتری به نسبت دیگر دانش آموزان قرار خواهند گرفت.

در روش های تدریس نوین و خلاقانه و انواع روش های تدریس تاکید بر این است که برای تشویق دانش آموزان نیازی به صبر کردن تا پایان سال نیست. هر لحظه که متوجه پیشرفت و ترقی دانش آموزتان شدید هرچند کم، سعی کنید تا دانش آموزتان را مورد تشویق و حمایت قرار دهید. سال های گذشته دانش آموزان باید تا پایان سال و گرفتن کارنامه صبوری می کردند تا بتوانند جایزه ای هرچند ناقابل دریافت کنند که همین کار آموزش را خسته کننده می کرد در نتیجه راندمان و بازدهی را کاهش می داد. در عوض با تجلیل از کوچکترین موفقیت های دانش اموزتان رشد چشمگیری در یادگیری فراگیر خواهید دید.

شیوه های نوین آموزشی علاوه بر تلاش برای پیشرفت و رسیدن به هدف متعالی یادگیری و افزایش سطح سواد اجتماعی، کمک شایانی به افزایش جذابیت کلاس و مربی کرده است. از این رو در کلاس هایی با شیوه های نوین آموزشی دانش آموزان در هر سنی هم که باشند هرگز سال های تحصیلشان را فراموش نخواهند کرد.

سال های تحصیل خودم را به خاطر می آورم. سال چهارم دبستان بودم معلممان با یک تخته آهنی نازک وارد کلاس شد که خیلی هم بزرگ نبود. چند اشکال هندسی به رنگ های مختلف آماده کرده بود و پشت آن ها را آهنربا چسبانده بود. خاطرم هست چقدر برایمان تازگی داشت و چقدر با عشق و علاقه آن سال ریاضی را یاد گرفتیم.

شیوه های نوین آموزشی برخلاف تکنولوژی هایی که هر روزه به بازار عرضه می شوند و پس از آزمون و خطا به عیوب آن می توان پی برد، خالی از ایراد نیستند. اما به طور کلی با پیشرفت دانش بشر، شیوه های نوین آموزشی به کمک آمدند و در این راستا قدم های محکمی برداشته شد.

اولین و مهم‌ترین قدم برای تدریس دروس حفظی ایجاد تمرکز بین دانش‌آموزان می‌باشد. اگر دانش‌آموز تمرکز کافی نداشته باشد قطعا نتیجه ضعیفی خواهد کرد. نکته بعدی تکرار و تکرار است. اگر مطلبی را به خوبی تدریس کنید اما تکرار و تمرین نداشته باشید، قطعا به فراموشی سپرده می‌شود و درصد زیادی از نکات از ذهن و حافظه پاک می‌شود. پس سه اصل تکرار و تمرین و مرور کردن، بسط دادن و سازمان دادن به معنی اینکه بین شباهت‌ها و تفاوت‌ها در محتوا ارتباط برقرار شود و با دسته‌بندی به حافظه بلند مدت انتقال داده شود، را فراموش نکنید.

یکی از مهم ترین ابزارها در یادگیری دروس تجربی به کارگیری دانش‌آموزان به سمت مشارکت در کلاس و ایجاد محیط پرسش و پاسخ است. در کلاس‌های دروسی که به صورت تجربی هستند اصل اول این است که فعالیت و مشارکت بالا باشد و هم دانش‌آموزان و هم معلم سوال‌کننده و پاسخ‌دهنده باشند. اما نکته مهم چگونگی برقرای فضای پرسش و پاسخ است. در مقابل هنر خوب پرسیدن هنر خوب پاسخ دادن نیز باید در معلم وجود داشته باشد، معلم باید هنگام مواجه شدن با پرسش دانش‌آموز، روش‌های متفاوتی را برای پاسخ دادن باید بداند. به عنوان مثال در برخی موارد پاسخ سوال را نباید به صورت مستقیم به دانش‌آموز انتقال داد و در بعضی موارد دیگر پرسش را باید به خود دانش‌آموز باید برگرداند و یا می‌توان پرسش دانش‌آموز را به سمت یک فعالیت مناسب هدایت کرد.

کرونا، بیماری قرن. بیماری که به یک باره ظهور کرد و در مدت زمان کمی همه دنیا را فرا گرفت. بسیاری از کسب و کارها که به تازگی رونق گرفته بودند ورشکست شدند و بسیاری دیگر مجبور شدند مدل درآمدزایی خود را تغییر دهند و امیدوار باشند که این تغییرات نتیجه ای جز کسب سود و درآمد نخواهد داشت.

در ابتدای همه گیری ویروس کرونا، بسیاری از افراد آن را جدی نگرفتند و خیال می کردند تا مدت زمان خیلی کمی این ویروس که خود به خود ظاهر شده بود به یکباره هم ناپدید می شود اما این طور نشد. مدارس به یک باره تعطیل شدند و اعلام شد که برای مدت زمانی کوتاهی مجبور به تعطیلی مدارس هستیم. با این حال تعطیلی مدارس روز به روز تمدید شد تا جایی که سیستم آموزشی هم دست هایش را به نشانه تسلیم بالا آورد و در برابر کرونا شکست خورد. این بار اما شیوه های نوین آموزشی به کمک علم آمدند و در دنیای مجازی سر کلاس آنلاین آموزش از سر گرفته شد و مدرسه آنلاین راه اندازی شد. نمونه بارز این مدارس، مدرسه آنلاین استاد سلام است که با وجود تعداد زیادی مدارس و موسسات و آموزشگاه ها از ابتدای تعطیلی مدارس در کنار آن ها بود. مدارس توانستند با ثبت نام در استادسلام، به مدرسه آنلاین تبدیل شوند. 

در ابتدای تدریس بسیاری از معلم ها گلایه می کردند که کار کردن در فضای کلاس آنلاین برایشان مشکل است و نیازمند ابزارهایی هستند که تا حدودی برایشان هزیه بر است. برای درس هایی مانند ریاضی چه در کلاس های عمومی ریاضی و چه در تدریس خصوصی ریاضی نیاز به قلم نوری است. ممکن است شما جزو استادهایی باشید که با تهیه فایل های pdf و یا جزوه های پاورپوینت از پس کلاس های ریاضی و فیزیک خود برآیید اما داشتن قلم نوری تا حدود زیادی کیفیت آموزشی شما را افزایش خواهد داد.

در این بخش هم به هر طریقی که می توانستیم به کمک معلم ها آمده ایم. از تهیه فیلم آموزشی گرفته تا جزوه و فایل معلم ها را با آموزش آنلاین آشنا کردیم. در پاسخ به سوال قلم نوری چی بخرم؟ کلی اطلاعات را از زبان خود معلم ها جمع آوری کردیم و اتفاقا اطلاعات خوبی برای خود ما هم شد. می توانید همین حالا این مطلب جذاب را مطالعه کنید.

اما در این میان بودند اساتیدی که به خاطر سن بالا و یا مهارتی که تدریس می کنند و گذارشان به اینترنت نیافتاده بود با اصول اولیه آموزش به صورت آنلاین هم آشنایی نداشتند به عبارتی نیازمند آموزش اصول اولیه کامپیوتر بودند. برای همین منظور هم یکی از اساتید سایت تقبل کرد و طی دو جلسه اصول اولیه و مهم را یادآوری کرد.

حالا تدریس آنلاین جزو شیوه های تدریس و نوین در سیستم آموزشی شده است. جدیدترین و بروز ترین شیوه که در خدمت آموزش است. بستر برگزاری کلاس آنلاین از ادوبی کانکت و اسکای روم گرفته تا اپلیکیشن شاد و ... به خدمت گرفته شده اند تا با وجود پاندمی کرونا آموزش فراموش نشود.