تاریخ انتشار: 1403/11/28
راهنمای جامع انواع تکنیک های نقاشی: معرفی و کاربرد + تصاویر
نقاشی بهعنوان یکی از جذابترین هنرها شناخت شده است. تعداد کسانیکه به نقاشی علاقه دارند و میخواهند در این مسیر گام بردارند بیشمار است. اما باید بدانید آنچه که شما را نقاشی برجسته و موفق میسازد تنها علاقه و استعداد نیست، بلکه تلاش برای یادگیری انواع تکنیک های نقاشی و اجرای آن به بهترین شکل است. تکنیکهای نقاشی گستره وسیعی دارند که در این مطلب میکوشیم بخشی از آنها را به شما معرفی کنیم تا با آنها آشنا شوید و آگاهانهتر این رشته را انتخاب کنید.
چرا شناخت تکنیک های نقاشی مهم است؟
مهمترین قدم برای پیشرفت در رشتهای مانند نقاشی، یادگیری پایههای آن بهصورت دقیق و کامل است. در همین راستا در ابتدا باید در راستای شناخت انواع تکنیک نقاشی گام بردارید. تکنیک های نقاشی به شما کمک میکنند تا درک بهتری از این هنر پیدا کنید و علاقه و استعدادتان را بهتر بشناسید. یادگیری انواع سبک های نقاشی به کسانیکه در این راه گام برمیدارند امکان میدهد تا مهارتهایشان را بهبود ببخشند و اثری جذاب خلق کنند.
علاوهبر این، آشنایی با تکنیکهای مختلف مانند ترکیب رنگها به هنرمندان اجازه میدهد تا سبک شخصی خود را بیابند و آن را پرورش دهند و آثاری منحصربهفرد ایجاد کنند. از طرف دیگر، بسیاری از تکنیکهای نقاشی با دورههای تاریخی خاصی پیوند خوردهاند؛ درک این روشها، بینشی ارزشمند درباره تحولات فرهنگی در طول تاریخ هنر فراهم میکند و موجب میشود که هنرمند با آگاهی بیشتر به خلق اثر بپردازد.
دسته بندی اصلی تکنیک های نقاشی
تکنیکهای نقاشی دارای دستهبندیهای مختلفی است که اگر میخواهید در این رشته به هنرمندی حرفهای تبدیل شوید باید آنها را فراگیرید. بههمین دلیل، نیاز است که دورههای نقاشی را نزد استادی حرفهای که از تجربه و مهارت بالایی برخوردار است سپری کنید. یک معلم خصوصی نقاشی باتجربه و ماهر به شما کمک میکند که در مسیر درست گام بردارید و خلاقیتتان را پرورش دهید. برای آشنایی شما با انواع تکنیک های نقاشی در ادامه به معرفی دستهبندی براساس 5 ماده رنگی مختلف میپردازیم:

تکنیک های نقاشی با آبرنگ (Watercolor)
آبرنگ را میتوان سخت ترین تکنیک نقاشی برشمرد که هنرمند برای اجرای دقیق آن به تسلط زیادی نیاز دارد. آبرنگ، شفافیت و لطافت خاصی به آثار میبخشد و به نقاش امکان میدهد تا رنگهای مختلف را در کنار هم به شکلی زیبا و جذاب به نمایش بگذارد. این تکنیک برای موضوعاتی مانند منظره، گل و گیاه، نقاشیهای سریع و اسکچها بسیار مناسب است. تکنیکهای استفاده از آبرنگ شامل موارد زیر است:
1. تکنیک خیس در خیس (Wet-on-Wet)
در تکنیک خیس در خیس، رنگهای آبرنگ به سطحی که هنوز مرطوب است اضافه میشوند. این تکنیک به نقاش اجازه میدهد که رنگها را بهطور طبیعی و زیبا با هم ترکیب کند و لبههای نرم و مبهم ایجاد سازد.
2. تکنیک آبرنگ خشک (Dry Brush)
در این تکنیک، برس خشک با مقدار کمی رنگ مورد استفاده قرار میگیرد و نقاشی روی سطح خشک انجام میشود. این روش به شما امکان میدهد که بافتهای ظریف و جزئیات بیشتری را خلق کنید.
3. تکنیک لایهگذاری (Glazing)
لایهگذاری یا "Glazing" شامل اعمال یک لایه نازک از رنگ آبرنگ روی لایه خشک قبلی است. این تکنیک برای افزودن عمق به نقاشی بکار میرود و رنگهای زیرین را بهصورتی پیچیدهتر نمایان میکند.
4. تکنیک برداشتن رنگ (Lifting)
در این تکنیک نقاشی با استفاده از یک ابزار مناسب مانند اسفنج یا دستمال کاغذی، رنگی که هنوز مرطوب است یا حتی خشک شده از روی سطح برداشته میشود. این تکنیک اغلب برای اصلاح اشتباهات، روشنتر کردن قسمتهایی از نقاشی یا ایجاد جلوههای نوری مانند انعکاس آب بکار میرود.
5. تکنیک ماسک کردن (Masking)
ماسک کردن به معنای پوشاندن بخشهایی از سطح نقاشی با یک ماده مخصوص است تا از نشت رنگ به آن قسمتها جلوگیری شود. این تکنیک برای ایجاد بخشهای روشن یا محافظت از نواحی خاص در مقابل رنگهای دیگر، مفید است.
ابزار و مواد مورد نیاز برای نقاشی آبرنگ:
مانند دیگر تکنیک های نقاشی، آبرنگ نیز به ابزارهای خاصی نیاز دارد که شامل موارد زیر است:
- رنگ آبرنگ
- قلمو
- کاغذ مخصوص آبرنگ
- پالت

تکنیک های نقاشی با رنگ روغن (Oil Painting)
نقاشی با رنگ روغن جزو قدیمیترین تکنیک نقاشی است که هنرمندان از دوره رنسانس تاکنون از آن بهره بردهاند. این تکنیک دارای ویژگیهای همچون توانایی ایجاد لایههای رنگی، کند خشک شدن، غلیظ بودن و انعطافپذیری است. اغلب نقاشان از این تکنیک برای رسم پرتره، طبیعت بیجان، مناظر کلاسیک و واقعگرایانه استفاده میکنند. در ادامه به معرفی انواع روشهای نقاشی با رنگ روغن میپردازیم:
1. مسدود کردن اولیه (Blocking In)
این روش شامل اعمال رنگهای پایه با ضربات جسورانه قلم مو است. مسدود کردن به نقاش کمک میکند تا ساختار کلی نقاشی را از ابتدا مشخص سازد و طبق آن پیش برود.
2. تکنیک قلمموی خشک (Dry Brush)
در این روش از قلممویی که مقدار کمی رنگ دارد برای ایجاد جزئیات و بافتهای ظریف استفاده میشود. این تکنیک برای به نمایش گذاشتن عناصر جزئی مانند چمنزار، مو و پارچه بسیار مؤثر است.
3. تکنیک اِسگرافیتو (Sgraffito)
با استفاده از یک ابزار تیز مانند کاردک یا انتهای قلممو، لایهای از رنگ روغن را که هنوز مرطوب است خراش دهید تا لایه زیرین آشکار شود. این تکنیک برای ایجاد جزئیات کوچک کاربرد دارد.
4. ضربهگذاری (Stippling)
در این روش با ضربات کوچک نوک قلم مو، بافت و حس حجم ایجاد میشود. این تکنیک برای نقاشی پوست بدن یا شاخ و برگ درختان با جلوهای طبیعی و ظریف مناسب است.
5. زیررنگگذاری (Underpainting)
این روش با ایجاد یک لایه پایه تکرنگ بهعنوان راهنما برای سایهزنی و رنگگذاریهای بعدی عمل میکند. این تکنیک به نقاش کمک میکند تا یک پایه قوی بوجود آورید و عمق بیشتری به اثر بدهد.
6. تکنیک کاهش رنگ (Oil Reduction)
مشابه تکنیک کاهش رنگ در نقاشی اکریلیک است و شامل برداشتن مقداری از رنگ مرطوب برای ایجاد بافتها و هایلایتهای خاص میشود. نقاش میتواند از پارچه، اسفنج یا قلممو برای حذف بخشی از رنگ و نمایش لایههای زیرین استفاده کند.
7. لایه گذاری (Glazing)
در این تکنیک نقاشی یک لایه نازک و شفاف از رنگ را روی لایه خشک شده دیگری اعمال میکنند تا تغییر رنگ ایجاد شود. این تکنیک موجب افزایش درخشندگی و نشاط به نقاشی میشود و به آن حالتی شفاف میبخشد.
8. شستشو (Wash)
با رقیق کردن رنگ روغن با حلال میتوان لایههای نازک و شفافی ایجاد کرد که برای پسزمینهها، سایهها و رنگهای لایهای مناسب است. این تکنیک اغلب برای ایجاد پس زمینهای ملایم و لایهبندی بکار میرود.
ابزار و مواد مورد نیاز برای نقاشی رنگ روغن:
برای اجرای تکنیک های نقاشی با رنگ روغن به ابزارهای زیر نیاز دارید:
- رنگهای روغنی شامل:
- رنگهای اصلی (قرمز، آبی، زرد)
- رنگهای فرعی (سبز، نارنجی، بنفش)
- رنگهای خنثی (سفید، سیاه، خاکی)
- بوم
- انواع قلمو مانند قلمو تخت، گرد و پهن
- حلالها و مواد رقیقکننده
- پالت
- مداد
- پارچه برای تمیز کردن قلمو
- وارنیش

تکنیک های نقاشی با رنگ اکریلیک (Acrylic Painting)
نقاشی با اکریلیک یکی از تکنیکهایی محسوب میشود که برای نقاشیهای مدرن، انتزاعی، دیواری، تصویرسازی و انتزاعی مناسب است. از ویژگیهای اکریلیک آن است که به سرعت خشک میشود و در سطوح مختلف قابلیت اجرایی دارد. جالب است بدانید که اکریلیک بعد از خشک شدن در مقابل آب مقاوم میشود؛ این مورد نقاشی با اکریلیک را برای مبتدیانی که صبر کمتری دارند مناسب میسازد. اکریلیک به شما امکان میدهد تا با کمک ضربههای قلمو، موضوعات پیچیدهای را نقاشی کنید. تکنیک اکریلیک با روشهای مختلفی انجام میشود که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم:
1. تکنیک کاهش رنگ (Acrylic Reduction)
در این روش، ابتدا یک لایه ضخیم از رنگ اکریلیک روی بوم میزنید و سپس با استفاده از ابزارهایی مانند پارچه، اسفنج یا برس، بخشهایی از رنگ را حذف میکنید تا لایههای زیرین نمایان شوند. این تکنیک برای ایجاد عمق و اضافه کردن جلوههای منحصربهفرد بکار میرود.
2. شیوه تاریک-روشن (Chiaroscuro)
این تکنیک از دوران رنسانس رایج شده است و برای تضاد بین نور و تاریکی و ایجاد حجم و عمق به نقاشی بکار میرود. نقاشانی مانند کاراواجو و رامبراند از این شیوه برای خلق آثار خود استفاده کردهاند. این روش جلوههای بصری تأثیرگذاری ایجاد میسازد و احساسات قوی را به اثر هنری اضافه میکند.
3. تکنیک لایه گذاری خشک(Scumbling)
یک تکنیک با برس خشک است که یک لایه نازک از رنگ روشنتر روی لایههای تیرهتر قرار میگیرد. این روش به ایجاد افکتهای نرم و محو کمک میکند و در نقاشی منظره، شاخوبرگ و ابرها بسیار پرکاربرد است.
4. تکنیک «آلاپریما» (Alla Prima)
این تکنیک شامل استفاده از رنگ خیس روی رنگ خیس است، بهطوریکه نقاشی در یک جلسه تکمیل شود. آلاپریما برای خلق نقاشیهایی پویا و پرانرژی بسیار مناسب است و اغلب در نقاشیهای امپرسیونیستی دیده میشود.
5. نقاشی با انگشت (Finger Painting)
اگرچه بیشتر در دسته انواع تکنیک های نقاشی برای کودکان قرار میگیرد، اما نقاشان حرفهای نیز میتوانند از آن برای ایجاد بافتهای منحصربهفرد و آثار هنری احساسیتر استفاده کنند. لمس مستقیم رنگ و بوم، تعامل خاصی بین هنرمند و اثر هنری ایجاد میکند.
ابزار و مواد مورد نیاز برای نقاشی اکریلیک:
برای شروع نقاشی اکریلیک باید ابزارهایی را که در ادامه ذکر میکنیم تهیه کنید:
- مجموعهای از رنگهای پایه (سفید، سیاه، آبی، قرمز، زرد) برای ترکیب رنگها
- بوم
- قلمموهای تخت و گرد در اندازههای مختلف
- کاردک نقاشی
- اسفنج و پارچه
- پالت رنگ
- صابون نقاشی
- سه پایه نقاشی

تکنیک های نقاشی با پاستل (Pastel Painting)
پاستلها ابزاری محبوب در نقاشی هستند که در سبکهای هنری مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. این ابزار بهویژه بهدلیل رنگهای غنی و بافت خاص خود میتوانند جلوههای منحصر بهفردی ایجاد کنند. پاستلها از دانههای رنگی تشکیل شدهاند که در قالبهای خشک و نرم در دسترس هنرمندان قرار دارند و میتوانند بهسادگی بر روی سطوح مختلف مثل کاغذ، بوم یا مقوا اعمال شوند. پاستلها دارای انواع مختلفی مانند گچی، روغنی، سخت، نرم، مداد پاستلی و پن پاستل هستند. از این تکنیک برای ترسیم پرتره، منظره، نقاشیهای سریع و اسکچها استفاده میشود. در ادامه به روشهای استفاده از پاستل در نقاشی اشاره میکنیم:
1. ایجاد لایههای ترکیبی (Mixed Layering)
در این تکنیک، با استفاده از ترکیب پاستلهای نرم و سخت میتوانید لایههایی با بافت و شدت رنگ متفاوت ایجاد کنید. پاستلهای نرم برای ایجاد رنگهای روشن و پاستلهای سخت برای ایجاد لبههای تیزتر و سایههای عمیقتر استفاده میشوند.
2. ایجاد عمق (Scumbling)
این تکنیک شامل کشیدن پاستلها روی یک لایه دیگر است تا شکسته و پویا به نظر برسد. این روش برای ایجاد بافت در نقاشی از سنگ، شاخ و برگ و حتی ابرها فوقالعاده است.
3. پر کردن (Feathering):
برای ایجاد بافتهای نرم و ظریف مانند مو، خز یا چمن از این روش استفاده کنید. این تکنیک به نقاشی شما ظاهری طبیعی و واقعگرایانه میبخشد و جزئیات را بهطور چشمگیری به نمایش میگذارد.
4. ضربه (Cross-hatching):
استفاده از الگوهای ضربهای بهطرز شگفتانگیزی عمق و بافت را به نقاشی اضافه میکنند. این تکنیک بهویژه برای خلق لایههای پیچیده و ایجاد ساختاری جذاب در آثار مناسب است.
5. اسگرافیتو (Sgraffito):
پس از اعمال لایهای از پاستل با استفاده از ابزارهایی مانند چاقو یا وسیلههای مخصوص میتوانید لایه رویی را بخراشید و لایههای زیرین را نمایان کنید. این تکنیک به شما اجازه میدهد تا جزئیات دقیق در نقاشیهای خود خلق کنید.
6. پوینتیلیسم (Pointillism):
این تکنیک شامل استفاده از نقاط کوچک رنگ است که بهصورت نزدیک به یکدیگر روی بوم قرار میگیرند. از فاصله دور، این نقاط ترکیب میشوند و بافتها و رنگهای جدیدی ایجاد میکنند که به نقاشی عمق میبخشد.
ابزار و مواد مورد نیاز برای نقاشی پاستل:
ابزارهای مورد نیاز برای نقاشی با پاستل شامل موارد زیر است:
- پاستل
- مقوا
- محو کن
- پاک کن
- کاتر
- ورق سمباده

تکنیک های نقاشی با مداد رنگی (Colored Pencil Painting)
یکی از تکنیک های نقاشی در دوره ابتدایی برای مداد رنگی است. مداد رنگی یکی از ابزارهای محبوب در نقاشی محسوب میشود که به هنرمند امکان میدهد که با کنترل بالا و دقت فراوان جزئیات بسیار دقیقی را در آثار خود ایجاد کند. موضوعاتی مانند تصویرسازی، پرتره و نقاشیهای رئال و هایپررئال با استفاده از مداد رنگی به بهترین شکل ترسیم میشوند.
1. تکنیک لایهگذاری (Colored Pencil Layering):
تکنیک لایهگذاری در مداد رنگی به معنای استفاده از لایههای متعدد رنگ است. این تکنیک به هنرمند کمک میکند که عمق و تنوع رنگی بیشتری به اثر خود بدهد. این روش معمولاً برای ایجاد جزئیات دقیق، پرترهها و نقاشیهای رئال استفاده میشود.
2. تکنیک فشردن (Burnishing):
یک تکنیک در مداد رنگی است که در آن از فشار زیاد بر روی مداد استفاده میشود تا رنگها بهطور کامل در سطح کاغذ ترکیب شوند و یک لایه صاف و براق ایجاد کنند. تکنیک Burnishing بهخصوص برای پوشاندن تمام بافتهای کاغذ و ایجاد سطحی صاف و یکنواخت کاربرد دارد.
3. تکنیک محو کردن (Colored Pencil Blending):
محو کردن یکی از روشهای محبوب برای ترکیب رنگها و ایجاد خطوط نرم و صاف است. در این تکنیک، نقاش از ابزارهای مختلف مانند قلم مو یا روغن مخصوص برای مخلوط کردن رنگها و ایجاد نواحی سایهدار استفاده میکند.
4. تکنیک ایجاد بافت (Texturing):
نقاش با استفاده از تکنیکهای مختلف ایجاد بافت میتواند به اثر خود ظاهری متفاوت و جالب بدهد. در این تکنیک از حرکات خاص دست یا قلمو برای ایجاد بافتهایی شبیه به پوست بدن، موی حیوانات، چوب، سنگ یا سایر موارد استفاده میشود.
ابزار و مواد مورد نیاز برای نقاشی مداد رنگی:
در میان انواع تکنیک نقاشی، مداد رنگی سادهترین ابزارها را دارد که شامل موارد زیر است:
- مداد رنگی
- کاغذ
- پاک کن
- ابزارهای محو کننده
- تراش
- خودکار سفید
تکنیکهای نقاشی که در بالا به معرفی آنها پرداختیم تنها بخش کوچکی از دنیای رنگارنگ و جذاب این هنر هستند. برای شروع این مسیر و تبدیل شدن به نقاشی برجسته باید این تکنیکها را به بهترین شکل یاد بگیرید تا علاقه و استعداد خود را پیدا کنید. برای رسیدن به موفقیت در این مسیر نمیتوانید بهتنهایی گام بردارید و باید با استادی متخصص و باتجربه همراه شوید تا چراغ راهتان باشد. یک معلم خصوصی نقاشی به شما کمک میکند که حتی سخت ترین تکنیک نقاشی را بهراحتی یاد بگیرید و آثاری خارقالعاده خلق کنید.
نظرات
ثبت نظر جدید
هنوز نظری ثبت نشده است.