چطور در دو‌ ماه پایانی کنکور 1401 درس بخوانیم تا موفق بشیم؟

ماه‌های پایانی از حساس‌ترین روزهایی است که باید با برنامه‌ریزی صحیح آن‌را مدیریت کرد. اهمیت لحظه‌های پایانی در هر فرآیندی، مهم است به‌ویژه اگر این فرآیند، کنکور باشد.

 هرچند استرس کنکور برای قبولی در رشته‌های تاپ دانشگاهی با موقعیت شغلی مناسب بیش‌تر می‌شود، اما خوش‌بختانه افزایش ظرفیت دانشگاهی این تب را تا حد زیادی شکسته است. با این حال برای یک نوجوان کنکور سراسری، یکی از حساس‌ترین و پراسترس‌ترین امتحان‌ها است که نه تنها تمام زندگی او بلکه خانواده‌اش را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

گاها بسیاری از نتیجه‌ها در لحظه‌های پایانی تغییر می‌کند و این بستگی مستقیمی با نحوه‌ی عملکرد ما دارد و کوچک‌ترین اشتباه در لحظه‌‌ی آخر می‌تواند تأثیر بسیار بدی در نتیجه‌ی کار ما ایجاد شود. 

ماه‌ها و هفته‌‌های پایانی از جمله روزهایی است که خطاها و سهل‌انگاری در آن غیرقابل جبران است؛ اگر در طول سال تحصیلی، یک‌ روز درس نمی‌خواندیم یا کم‌ درس می‌خواندیم، می‌توانستیم آن را با مطالعه در روزهای دیگر، جبران کنیم‌ اما اشتباه در لحظه‌های پایانی، غیرقابل جبران است، پس باید با دقت حرکت کنیم. 

با نزدیک شدن به کنکور، استرس و اضطراب در بین داوطلبان افزایش پیدا می‌کند، اما با رعایت و اجرای نکته‌هایی که در ادامه بیان می‌شود، می‌توان تا حد زیادی این استرس را کاهش داد تا بعد از چندین ماه تلاش و کوشش بتوانید با حضور در جلسه کنکور نتیجه زحمات خود را بگیرید.

در این مقاله به نکات مهم و بایدها و نبایدهایی اشاره می‌کنیم که می‌تواند سرنوشت شما را در کنکور سراسری به شدت تحت تاثیر قرار دهد. توجه داشته باشید که این نکات از تجربیات مدرسین و روند مطالعات دانش‌آموزان وبسایت آموزشی استاد سلام، در طی سالیان اخیر گردآوری شده‌است. سعی کنید تا با دقت این متن را بخوانید و در جهت کسب موفقیت هر چه بیشتر از آن‌ها استفاده کنید.

خواندن مطالب جدید در این روزها، به‌جز افزایش استرس، نگرانی و فراموشی مطالب قبلی، هیچ مزیت دیگری ندارد؛ اگر مبحثی را از ابتدای سال نیاموخته‌اید، دیگر فرصت یادگیری آن مطلب نیست. تثبیت آموخته‌های قبلی به‌‌طور قطع، تأثیر بیشتری در نتیجه‌ی شما دارد.

در این روزها به‌مرور مطالب خوانده شده بپردازند و از یادگیری مطالب جدید بپرهیزند و وقت مطالعه خود را به مرور و جمع‌بندی مطالب قبلی اختصاص دهید. علاوه‌بر ‌این باید واقع‌بین و در حد توان از خود توقع داشته باشید.

تمرکز روی اشكالات و ضعف‌ها باعث رفع موضوعی آن‌ها می‌شود، با تفکیک مطالب مهمتر از مطالب کم اهمیت‌تر و خواندن یادداشت برداری‌ها و نکات خلاصه شده، به راحتی می‌توان سرعت مرور را افزایش داد؛ این کار همچنین باعث می‌شود اولویت‌بندی سوالات سخت و آسان کنکور برای پاسخ‌دهی در زمان مشخص هم راحت صورت گیرد.

داوطبان کنکوری بهتر است نهایتا تا آخر اردیبهشت ماه مطالعه مباحث جدید از هر درس را داشته باشند، چرا که شما فرصت اینکه روند مطالعاتی یک مبحث را تا انتها سپری کنید نخواهید داشت؛ بنابراین درس‌های خود را با دقت بررسی کنید در صورتی که نیاز می‌بینید مبحث جدیدی را که تا این زمان آن را به خوبی مطالعه نکرده‌اید در همین اردیبهشت ماه شروع به مطالعه‌ی آن کنید.

اردیبشهت ماه زمانی است که شما می‌توانید مباحثی را که در ماه‌های گذشته مطالعه کرده‌اید ولی در بعضی قسمت‌های آن حس می‌کنید ضعف دارید برای بار مجدد مطالعه کنید و روند مطالعاتی آن را تکمیل کنید.

برای استفاده و مدیریت زمان باقی مانده تا کنکور باید از مطالب جمع‌بندی و خلاصه‌نویسی شده استفاده کنید. بهترین منبعی که می‌توانید برای مرور مباحث مختلف از هر درسی استفاده کنید همان خلاصه‌ها و یادداشت‌هایی هستند که در حین مطالعه در طول سال تحصیلی برداشته‌اید.

به‌طوری که بعد از پایان تمامی دروس بفهمید کدام درس را ضعیف و کدام درس را قوی هستید و در کنار این کار برنامه‌ریزی دقیق و معینی برای تقویت دروس داشته باشید.

سبک مطالعه برای دوران جمع‌بندی بسیار متفاوت است و با وجود مطالب زیاد باید سعی کنید به‌صورت ترکیبی مطالعه کنید تا

اطلاعات ذخیره شده در ذهن شما نظم بگیرد.

کتاب‌های درسی را ورق بزنید و مرور کنید؛ در واقع بهترین روش مطالعه در هفته‌ی پایانی، «ورق زدن سریع جزوه‌ها و کتاب‌های درسی» است؛ در این روش، شما باید جزوه‌های خود را در تمامی درس‌ها به‌ سرعت ورق بزنید و نکته‌های مهم آن را مطالعه کنید و یادتان باشد که هدف اصلی از این کار، مرور و نه دوباره خواندن است بنابراین باید خیلی سریع، کتاب‌های درسی و جزوه‌ها را ورق بزنید و آن‌ها را مرور کنید. مهارت خواندن درس‌نامه و مرور آن خیلی مهم است و باید این مهارت را در دوران جمع‌بندی یاد بگیرید. مرور با مطالعه کاملا فرق دارد. مهارت سریع خواندن را از همین لحظه در خود تقویت کنید. هرگز نباید در بازه مرور، زمان زیادی را صرف دوباره فهمیدن و موشکافی مباحث کنید.

در درس‌های اختصاصی، مرور فرمول‌های مهم و نکته‌های ویژه و نیز زدن تست‌های مهمی که در گذشته، آن‌ها را درست پاسخ نداده‌اید، ضرورت دارد هم‌چنین اگر خلاصه‌ای از درس‌های اختصاصی دارید، آن‌ها را مرور کرده تا نکته‌ها را دوباره در ذهن‌تان تازه کنید. 

دروسی که ماه‌های گذشته باصرف زمان نسبتا زیاد مطالعه کرده‌اید، باید در این زمان باقیمانده تا کنکور همه را در اصطلاح بسته‌بندی کنید تا بتوانید حجم زیاد مطالب را در زمانی کمتر مطالعه کنید.

در این بازه زمانی کوتاه باید دروس را به دوگروه تقسیم کنید:

بهتر است تمرکز خود را برروی مباحثی بگذارید که در آن‌ها تسلط نسبی دارید و فقط نیاز به تثبیت دارید مثلا باید تست بزنید تا به تسلط کامل برسید، اما اگر درسی را قبلا اصلا نخوانده‌اید و ضعف شدید دارید به راحتی کنار بگذارید. اگر هم در درسی کمی ضعیف هستید و با یک مطالعه چند ساعته می‌توانید بر آن مسلط شوید آن را بخوانید. فراموش نکنید اصل جمع‌بندی بر مبنای مرور و مطالعه‌ی سریع است بنابراین در این دوران نباید از صفر مطلبی را یاد بگیرید بلکه فقط باید مرور و جمع‌بندی داشته باشید برای این‌کار لازم است شما محدوده‌ی زمانی روزانه مشخص کنید و به هیچ عنوان هیچ درسی را بدون هدف‌گذاری و تعیین بازه‌ی زمانی مورد نیاز، نخوانید زیرا بدون تعیین آن مطالعه و زحمت شما حتی با وجود داشتن ساعات مطالعه بالا هیچ کیفیتی نخواهد داشت.

ماه‌های پایانی کنکور را دست کم نگیرید و روزانه  7 تا 9 ساعت مطالعه کنید. فراموش نکنید نحوه استفاده شما از این ایام تاثیر به‌سزایی در رتبه شما خواهد داشت، بنابراین برای استفاده درست از این ایام و داشتن یک برنامه‌ریزی دقیق و کامل حتما از یک معلم خصوصی کنکور یا  مشاوره خصوصی کنکور، باتجربه کمک بگیرید و سعی کنید هر روز بهتر از روز قبل خودتان باشید.

ماه‌های پایانی کنکور را دست کم نگیرید و روزانه  7 تا 9 ساعت مطالعه کنید.

 داوطلبانی که در طول این مدت و از ماهها پیش درس خوانده اند می‌توانند از هم اکنون جمع‌بندی را شروع کنند و دوره و مرور با تست بسیار داشته باشند و بسته به سطح درسی و ترازتان اگه متوسط رو به بالا هستید می‌توانید چند مبحث جدید و ترازبیار را هم بخوانید. داوطلبان قوی و با تراز ۵۶۰۰ تا ۷۰۰۰ هم می‌توانند جمع‌بندی و دوره و مرور را شروع کنند و اما داوطلبان ضعیف و در سطح تراز ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰، که توصیه می‌شود دیگر از این به بعد گزینشی درس بخوانند، نیز می‌توانند با برنامه‌ریزی گفته شده در این‌جا جمع‌بندی خود را شروع کنند. داوطلبان تازه کار که تازه ومثلا از بعد از عید استارت درس خواندن را زده اند نیز می‌توانند از این تیپ برنامه‌ریزی استفاده کنند هرچند که به این گروه از داوطلبان توصیه می‌شود حتما با برنامه‌ریزی یک کارشناس درس بخوانند.

در این ماه‌های انتهایی به کنکور، موسسات مختلف در برنامه خود آزمون‌های جامع قرار داده‌اند. این آزمون‌های جامع فرصت بسیار مناسبی برای شما به وجود آورده که خودتان را از نظر علمی به‌طور جدی محک بزنید. به هیچ عنوان فرصت حضور در این آزمون‌های جامع را از دست ندهید.

در طول سال تحصیلی در حین تست‌زنی در منزل و یا در آزمون‌های آزمایشی قادر به پاسخ‌گویی به بعضی از تست‌ها نبودید و با توجه با توصیه‌ای که داشتیم آن‌ها را علامت‌گذاری کرده‌اید. در این زمان باقی‌مانده می‌بایست مجدد به پاسخ‌گویی به آن تست‌ها اقدام کنید.

در خرداد ماه و در زمان جمع‌بندی شما می‌بایست آزمون‌های سراسری ۷ سال اخیر را به‌صورت ۳ روز در میان در قالب آزمون رسمی از خود امتحان بگیرید. دقت داشته باشید که در این آزمون‌ها شما باید خود را در سر جلسه کنکور سراسری تصور کنید و با لباس رسمی به آزمون پاسخ دهید. شما بعد از برگزاری آزمون باید با دقت دو‌چندان جواب‌هایش را بررسی کنید و در دو روز و نیم باقی‌مانده تا آزمون بعدی به مطالعه ضعف‌های خود در آزمونی که برگزار کردید بپردازید.

شما در این حین می‌توانید برای این‌که در دروس عمومی جهش بزرگی داشته باشید سوالات عمومی گروه‌های دیگر را از خود آزمون بگیرید. به عنوان مثال داوطلب گروه ریاضی می‌تواند سوالات عمومی رشته‌های تجربی و انسانی و هنر و زبان را نیز بررسی کند.

 در درس‌های عمومی، بهتر است کتاب‌های درسی را به شیوه‌ مذکور، ورق بزنید ؛ در درس «ادبیات» توجه به لغت‌ها (از نظر معنی و املا) و نیز آرایه‌های ادبی، بسیار مهم است؛ در درس «عربی» به‌طور حتم به قواعد توجه کنید چون جز چند تست لغت (که آن‌ها را هم می‌توان با تسلط بر قواعد پاسخ داد) بقیه‌ی تست‌ها در کنکور سراسری از قواعد است و در درس «دین و زندگی» توجه به متن و کتاب درسی، بسیار مهم است.

برخی از داوطلبان در کنکور سراسری، سؤال‌های «دین و زندگی» را تفسیر می‌کنند در حالی که باید براساس لغت‌های کتاب درسی به آن‌ها پاسخ داد نه تفسیر شخصی اعمال شود؛ در درس «زبان» لغت‌ها از اهمیت بیش‌تری برخوردارند، پس در این درس، بیش‌تر به لغت‌ها توجه کنید.

سعی کنید سوالات و تست‌های کنکور را برای دوران جمع‌بندی کنار بگذارید. منظور از این حرف این نیست که هیچ سوال کنکوری حل نکنید. بلکه منظور حل نکردن سوالات کنکور یک سال به‌صورت کلی و یک‌جا است. زیرا همانطور که در بالا گفته شد الان و در دوران جمع‌بندی بهتر است از آزمون‌های مجموعه‌ای استفاده کنید نه آزمون‌های طبقه‌بندی شده.

در این زمان باقی‌مانده سراغ تست‌های تالیفی نروید و اولویت اول شما تست‌های ۵ سال اخیر و الویت دوم شما تست‌های ۱۰ سال اخیر باشد. بهترین کار این است با توجه به این‌که سبک سوالات در تمامی دروس مانند سال‌های گذشته است تمام تمرکز خودتان را بر روی سوالات کنکور سراسری بذارید.

در موقعیتی که با انبوهی از کتاب‌های کمک درسی و انبوهی از تست‌های مختلف برای دروس مختلف مواجه هستیم سوالی که بیشتر به ذهن یک داوطلب کنکور می‌رسد این است که چه تستی بزنم؟ این تست‌ها چه ویژگی‌ای می‌بایست داشته باشد؟ در هر زمان چه تست‌هایی بهتر هستند؟ تست‌های مورد تمرین چه سطحی می‌بایست داشته باشند؟ 

تمام این سوالات و سوالاتی قبیل همین سوالات که ممکن است دغدغه داوطلبان باشند موضوع مورد بررسی ما در این مقاله خواهد بود.

استاندارد بودن به معنی داشتن ویژگی خاصی نیست بلکه استاندارد بودن به‌صورت یک قرارداد است که از سمت شخص یا سازمانی معتبر تایید شود سوالات و تست‌های کنکور نیز به همین شکل سوالات استانداردی هستند که از سمت سازمان سنجش تایید می‌شوند بنابرین در حل کردن سوالات و  تست‌ها می‌بایست توجه داشت که سبک سوالات تست‌ها همانند سبک سوالات و تست‌های کنکورهای سال‌های پیش باشد.

برخی موضوعات همیشه سوال کنکور می‌شوند و گاهی یک سبک خاص از سوالات مدام تکرار می‌شوند بنابراین می‌توان برخی سوالات کنکور را با عنوان سوالات پر تکرار از بقیه سوالات جدا کرد بنابراین توصیه ما استفاده از همین سوالات است.

با توجه به توضیحات بالا می‌توان فهمید که سوالات پرتکرار و استاندارد کنکور منبع مناسبی برای تمرین هستند و در همین جهت می‌توان کتاب کمک درسی مناسب را پیدا کرد. اما ویژگی مهم‌تر کتاب‌های کمک درسی جدید این است که به دلیل تغییرات در کتاب‌های درسی و افزوده شدن مباحث جدید این نیاز ایجاد شده است که تست‌های جدیدی تالیف شوند که معیاری برای استاندارد شدن ندارند بنابراین در انتخاب کتاب کمک درسی باید توجه داشت که سبک سوالات تالیفی و سطح دشواری آن‌ها به گونه‌ای باشد که انواع حالت‌های مختلف طرح سوال را به چالش بکشند و ضمنا پتانسیل سوال کنکور شدن را داشته باشند. بنابراین توجه داشته باشید که تست‌های تالیفی مناسب تست‌هایی هستند که چالش برانگیز باشند و شما را با سبک‌های جدید طرح سوال آشنا کنند 

در این دو ماه باقی‌مانده انجام کارهای کوچک ولی مداوم می‌تواند نتایج حیرت‌انگیزی برای شما داشته باشد. به عنوان مثال داوطلبی می‌گوید که در مبحث آرایه‌های ادبی و یا قرابت معنایی احساس ضعف می‌کند و قادر به پاسخ‌گویی به سوالات این مباحث نیست توصیه ما به این داوطلبان این است که برای این‌طور مباحث روزی ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان اختصاص دهید و تست‌های کنکورهای سال‌های گذشته را با دقت بررسی کنید. بدون‌شک از نتیجه‌ای که به دست می‌آید شگفت زده خواهید.

خیلی از داوطلبان دچار این تفکر می‌شوند که نکند فلان مبحث از فلان درس را از یاد برده باشم. این تفکر به علت نزدیکی به کنکور سراسری در ذهن اکثر قریب به اتفاق داوطلبان وجود دارد و فقط از کارایی داوطلب کاسته و به استرس او اضافه می‌کند. این حس باعث می‌شود داوطلب دچار وسواس در مطالعه شود و تمامی مباحث را مجدد مطالعه کند، این کار وقت او را به‌شدت خواهد گرفت. مطمئن باشید اگر این زمان باقی‌مانده را با دقت و با برنامه اصولی مطالعه و جمع‌بندی کنید با نهایت آمادگی ممکن در سر جلسه آزمون حاضر خواهید شد.

برخی از داوطلبان هم تصور می‌کنند باید در روزهای پایانی، بیش‌تر درس بخوانند تا آمادگی‌شان بیش‌تر شود؛ غافل از این‌که این کار، تنها سبب ایجاد خستگی ذهنی شده و عدم ‌یادآوری‌ مطالب را در جلسه‌ی امتحان، به همراه دارد؛ بنابراین اولین و مهم‌ترین توصیه در 2هفته‌ی پایانی، این است که با آرامش و بدون فشار درس بخوانید و حداکثر روزانه 7 تا 9ساعت مطالعه کنید و هرچه به کنکور نزدیک‌تر می‌شوید، ‌به آرامش خود بیش‌تر توجه کنید.

یکی از تصورهای غلط داوطلبان کنکور که باعث ایجاد نگرانی زیادی هم می‌شود، این است که فکر می‌کنند اگر مطلبی را نخوانده‌اند یا خوب نخوانده‌اند، نمی‌توانند نتیجه‌ی خوبی بگیرند. با بررسی سؤال‌های سال‌های قبل، می‌توانید به این نکته دست یابید که برای قبولی در دانشگاه، نیازی نیست تمامی مطلب‌ها را بدانیم؛ فقط کافی است به اطلاعات و فرمول‌های کلی مبحث‌ها، مسلط باشیم. 

روند خواب و خوراک خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که بهترین نتیجه ممکن را در آزمون سراسری بگیرید. 

باید سعی کنید از یک هفته مانده به کنکور برنامه خواب خود را اصلاح کنید. سعی کنیم ساعت ۱۰ الی ۱۱ شب بخوابید و ساعت ۶ الی ۷ صبح از خواب بلند شوید. متاسفانه بسیاری از دانش آموزان روزهای مانده به کنکور را به شب زنده‌داری روی می‌آورند که اشتباه بسیار بزرگی است. باید با ذهنی هوشیار و آماده وارد جلسه کنکور شوید نه ذهنی خسته!

مدیریت انرژی به‌طور قطع تأثیر بسیار زیادی در نتیجه‌ی کنکور خواهد داشت. در این‌ مدت، از غذاهای چرب استفاده نکنید؛ مصرف بیش از حد برخی مواد غذایی موجب برهم خوردن تعادل روانی در افراد می‌شود، همه مواد غذایی برای بدن لازم است ولی زیاده‌روی و عدم کنترل روی مصرف مواد غذایی تبعات منفی شامل برهم خوردن خواب، آرامش، و ایجاد اضطراب را به همراه دارد؛ بعنوان مثال مصرف بیش از حد غذاهای حاوی کافئین مانند قهوه، چای و شکلات در ایجاد اضطراب، برهم زدن آرامش افراد موثر است.

پسته، مغزها و دانه‌های دیگر منابع خوبی از چربی‌های سالم هستند. خوردن روزانه یک مشت پسته، گردو یا بادام، کلسترول و احتمال ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهد و بدن را در برابر استرس محافظت می‌کند البته به دلیل این‌که این دانه‌ها بسیار پرکالری هستند رعایت در خوردن آن‌ها توصیه می‌شود.

علاوه بر مواد غذایی نمی‌توان تاثیر ورزش روزانه را در کاهش استرس نادیده گرفت. ورزش‌های هوازی در ذخیره کردن اکسیژن کمک کننده هستند. ورزش (حدود 20دقیقه در روز) سبب تولید «آندروفین» شده و باعث نشاط و کاهش استرس می‌شود بنابراین به‌طور حتم در برنامه‌ی روزانه‌‌ی خود، مدت‌زمانی را به ورزش‌کردن اختصاص دهید. 

همچنین توصیه می‌کنیم در یک هفته پایانی غذای بیرون و در اصطلاح رستوران را مصرف نکنید.

داوطلبین کنکور برای کاهش استرس خود باید از مشاور و یا روانشناس کمک بگیرند، باید یادآور شد، خانواده‌ها نباید با انتظارات بی‌جای خود به این استرس دامن بزنند، زیرا آثار ناشی از استرس نتایج زیان‌باری را به‌وجود می‌آورد.

خانواده‌ها باید به فرزندان خود آرامش و امید دهند و به آن‌ها بی‌آموزند قبولی در کنکور تنها شرط خوشبختی و موفقیت در زندگی نیست و می‌توان با کسب هر مهارت و پیشرفتی به موفقیت در زندگی دست یافت. بنابراین ضرورت دارد با ایجاد فضایی آرام و پر نشاط در ضمن رعایت نکات تغذیه‌ای لازم، فرزندان را بدون دغدغه و استرس خاص، راهی آزمون کنند و نوجوانان هم با آرامش خاطر بهترین نتیجه را برای خود رقم بزنند.

• حرف آخر: